Cemil Meriç’ten Aforizmler

Kime yazıyorsun bu mektupları? Domuzlar kutsal kitaptan anlamaz ki!

Sevgi feragattir. Senin his dünyan yarı kuru bir dere, Hint şairinin dediği gibi, insan ancak parmaklarının ucunu ıslatabilir sularında.Çiçekleri dikenleriyle beraber sevmesini bilirim. Hatta çiçeksiz diken bile sevimli.

Düşünce cangılında yolumuzu aydınlatan hırsız feneri: sempatilerimiz. Her çağda zekanın, karşısında yüz geri ettiği Herkül sütunları var.

Karanlık yağıyordu göklerden. Soğuk ve ıslak. Yerden karanlık fışkırıyordu, çamur gibi. Mezarlar arasında yürüyordu düşe kalka. Bir ışık parıldadı göz bebeklerinde. Işık bir kulübeden geliyordu. Koştu. Kapı açıktı ardına kadar. Ama kulübe boştu. Bir avuç soğuk kül vardı ocakta. Belli ki zavallı yolcu sarhoştu.

Söz zehirli bir kama. Ama kelimelerin gönülde açtığı yarayı ancak kelimeler iyileştirebilir: Aşil’in kılıcı gibi söz. Kelimeleri ciddiye almamalı. Bir avuç konfeti onlar. Günlerin rüzgarı hepsini alıp götürür. Bir rebabın tellerinden dökülen ses ne kadar rebabsa, kelime de o kadar insan. Kelime şuurun güneşinde eriyiveren bal mumundan düşüncelere giydirilmiş elbise. Kelime sinen, şahlanan, kanatlanan, kah uçuruma atılan, kah ufuklara süzülen rüya mahkumlarının boyunlarına takmak istediğimiz kement.

Öldürdüğün her canlıda ölen kendinsin.

Kadın da , bayrak gibi, bir sevgiyi mihraklaştırdığı ölçüde kutsallaşıyor.

Mağaradan kaçmak. Fakat nereye? Gece karanlık. Ve rüyalarından başka kılavuzun yok.

Düşüncelerin, müphemin duvarlarını aşmayacak. O duvarı korkuların ördü, korkuların ve şükranların. Sen bir kölesin, İbni Musa’nın kölesi değil, vehimlerinin kölesi.

Asrımız tonlarca mutluluk yarattı diyor, ama bu tonlarca mutluluk milyonlarca insanı ezdi. Zevkperestlerin mutfağına sırtlarında çuval çuval şeker taşıyan milyonlarca öküz. Netice: zevkperestleri için hasta bir karaciğer, öküzler için kırılan bir bel. Şeker latif, latif ama, yarattığı mucize bu.

Osmanlı rahatsız ediyordu Mustafa Kemal’i. Silinmesi gereken bir vesikaydı yakın tarih. Mazi zaman zaman gevezelik ediyordu. Dil devrimi Selanik’in İstanbul’a isyanıydı, Selanik’in ve bütün Anadolu’nun. Dil devrimi kamusa Anadolu’nun doluşudur.

Tarih inatçı bir katır, kamçısız yürümüyor.

1876 Anayasası küffarı aldatmak için ilan edilmiş. Çöküş devirlerinde Avrupa’yı kızdırmaktan korkmuşuz hep. Kapitalizm için sadece Pazar olmuşuz.

Türkiye’de fikir her zaman bir anakronizmdir.

Benim hiçbir mektubum sahibini bulamamıştır.

Hatıralar çürüyüveriyor dalında. Çabuk koparılmaları gerek. İntibalar sıcak sıcak sunulmazsa tadını kaybediyor.

En güzel şarkılar en ümitsiz olanları

Kant için kadın yok. Anquetil için kadın yok. Demek Nietzsche haksız. İnsan isteyince tanrılaşabiliyor.

Kleopatra’nın bütün aşıklarını kıskanırım. Bir şiir için öldüler.

Bazen bir kuyuya benziyor hayat. Kör, pis, zehirli bir kuyuya.

Varlığım bir tele asılıyor.

Ezelden beri zırhsızım.

Mühim olan değerimiz hakkındaki inancın sarsılmaması.

Çingene ruh hekiminden daha cana yakındır.

İnsan her şeyi söyleyemiyor. İnsan olduğu için söyleyemiyor.

İnsan da ilim gibi binlerce ciltte.

Sanat eseri tabiatı ifade etmeli, olabilir’den uzaklaşmamalı, edep dışına çıkmamalıdır.

Hoşa gitmek, etkili olmaktır.

Kesinti insanlar içindir, olaylar için değil.

Hayal söz konusu olunca mistik üstündür.